کد مطلب:193383 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:95
چرا خدا بندگان را به حج موظف کرد؟
عمر بن عبدالعزیز از مردی روایت می كند كه گفت: هشام بن الحكم گوید: از امام صادق - علیه السلام - سؤال كردم: به چه علت خدا بندگان خود را امر فرمود تا حج كنند و دور كعبه طواف نمایند؟
حضرت فرمود: خداوند عزوجل مخلوقات را برای علت و هدفی (كه نفعش
[ صفحه 374]
به خودش برگردد) نیافرید، بلكه چون این را خواست و لذا چنین كرد.
پس آنها را آفرید تا اینكه تا وقت معلوم و معینی باشند، سپس آنها را امر و نهی نمود، به آنچه اطاعت از آن دربرگیرنده ی مصلحت دین و دنیا است.
و حج را بدین جهت قرار داد تا اینكه آنجا از شرق و غرب اجتماع كنند، و همدیگر را بشناسند، و هر گروهی تجارت و صنعت خود را عرضه كند ، و این صنائع و كالاها از شهری به شهر دیگر برود، و قافله داران و شترداران سود ببرند، و اعاشه كنند.
و آثار رسول اكرم - صلی الله علیه و آله و سلم - شناخته شود، و بر اخبار او آگاه شوند، و یاد و نامش برای همیشه بماند، و به دست فراموشی سپرده نشود.
و اگر هر قومی فقط در چهارچوب كشور و فرهنگ و محیط خود می ماندند، هلاك و تباه می شدند، و شهرها به خرابی و نابودی كشانده می شد، و تجارت و عمل جلب كالاها از این سو به آن سو متوقف می شد، و سودی دیگر نمی كردند، و اخبار گذشته از بین می رفت و در هاله ای از ابهام قرار می گرفت، و از آنها بی اطلاع می شدند.
این است علت (و فلسفه و حكمت) تشریع حج [1] .
- توضیح: اینكه حضرت در حدیث فرمود: «چون خدا خواست لذا چنین كرد»، شاید اشاره به این حقیقت باشد كه خدا در برابر كسی مسؤول نیست و ملزم به پاسخ گفتن نیست، زیرا حاكمی حكیم است (لا یسئل عما یفعل) ولی آنچه گفتیم منافات با این حقیقت ندارد كه كارهای او دارای فلسفه و غرض صحیح باشد كه عاید مخلوقاتش می شود به دلیل بیانی كه حضرت درباره ی فلسفه ی حج داشتند.
حضرت فرمود: خداوند عزوجل مخلوقات را برای علت و هدفی (كه نفعش
[ صفحه 374]
به خودش برگردد) نیافرید، بلكه چون این را خواست و لذا چنین كرد.
پس آنها را آفرید تا اینكه تا وقت معلوم و معینی باشند، سپس آنها را امر و نهی نمود، به آنچه اطاعت از آن دربرگیرنده ی مصلحت دین و دنیا است.
و حج را بدین جهت قرار داد تا اینكه آنجا از شرق و غرب اجتماع كنند، و همدیگر را بشناسند، و هر گروهی تجارت و صنعت خود را عرضه كند ، و این صنائع و كالاها از شهری به شهر دیگر برود، و قافله داران و شترداران سود ببرند، و اعاشه كنند.
و آثار رسول اكرم - صلی الله علیه و آله و سلم - شناخته شود، و بر اخبار او آگاه شوند، و یاد و نامش برای همیشه بماند، و به دست فراموشی سپرده نشود.
و اگر هر قومی فقط در چهارچوب كشور و فرهنگ و محیط خود می ماندند، هلاك و تباه می شدند، و شهرها به خرابی و نابودی كشانده می شد، و تجارت و عمل جلب كالاها از این سو به آن سو متوقف می شد، و سودی دیگر نمی كردند، و اخبار گذشته از بین می رفت و در هاله ای از ابهام قرار می گرفت، و از آنها بی اطلاع می شدند.
این است علت (و فلسفه و حكمت) تشریع حج [1] .
- توضیح: اینكه حضرت در حدیث فرمود: «چون خدا خواست لذا چنین كرد»، شاید اشاره به این حقیقت باشد كه خدا در برابر كسی مسؤول نیست و ملزم به پاسخ گفتن نیست، زیرا حاكمی حكیم است (لا یسئل عما یفعل) ولی آنچه گفتیم منافات با این حقیقت ندارد كه كارهای او دارای فلسفه و غرض صحیح باشد كه عاید مخلوقاتش می شود به دلیل بیانی كه حضرت درباره ی فلسفه ی حج داشتند.
[1] علل الشرايع: ص 405، بحارالأنوار: ج 96 ص 33 ح 9.